📊 ตรวจสอบ Load Web Server ด้วย Netdata / htop / top

เมื่อเว็บไซต์เริ่มมีผู้ใช้งานมากขึ้น การตรวจสอบประสิทธิภาพของ Web Server จึงกลายเป็นเรื่องจำเป็น
เราสามารถใช้เครื่องมือแบบเรียลไทม์ในการดู Load, การใช้ CPU, RAM, Disk I/O ได้ง่าย ๆ บน Linux

ในบทความนี้เราจะมาแนะนำ 3 เครื่องมือยอดนิยม คือ:

🔍 top – เครื่องมือพื้นฐานของทุกลินุกซ์
🖥️ htop – top เวอร์ชันกราฟสวย ใช้งานง่าย
📈 Netdata – Web dashboard ดูแบบ real-time

1️⃣ top – ตรวจสอบระบบแบบด่วน

top

เมื่อเปิดใช้งาน จะเห็นข้อมูลแบบเรียลไทม์:

load average – ค่าการใช้ CPU (ดู 1, 5, 15 นาทีล่าสุด)
%Cpu(s) – การใช้งาน CPU (user/system/idle)
Mem: – การใช้ RAM
PID / USER / COMMAND – โปรแกรมที่กำลังใช้ CPU มากที่สุด

🔚 กด q เพื่อออก

2️⃣ htop – อินเทอร์เฟซดูง่ายกว่า

sudo apt install htop -y

htop

จุดเด่นของ htop:

✅ ใช้งานง่าย แสดงผลเป็นสีและกราฟ
✅ ใช้เมาส์คลิกได้
⌨️ กด F6 เพื่อเรียงตาม CPU / MEM
🛑 กด F9 เพื่อ Kill Process ได้ทันที

📌 เหมาะมากสำหรับดูโหลด Apache, Nginx, PHP-FPM, MariaDB

3️⃣ Netdata – Dashboard ดูผ่านเบราว์เซอร์

ติดตั้ง Netdata ง่ายมาก แค่รัน:

bash <(curl -Ss https://my-netdata.io/kickstart.sh)

จากนั้นเข้าผ่านเบราว์เซอร์ที่:

http://your-server-ip:19999

คุณจะเห็นกราฟแบบ real-time ครอบคลุม:

📈 CPU, RAM, Load Average
📂 Disk Read/Write
🌐 Network In/Out
🔧 Apache/Nginx/PHP/MySQL status

🧠 Netdata ใช้ port 19999 (ถ้ามี Firewall ต้องเปิด)

🛠 คำสั่งเสริม

📥 ตรวจสอบ top process ที่ใช้ CPU สูง:

ps aux --sort=-%cpu | head -10

📥 ตรวจสอบ process ที่ใช้ RAM มากที่สุด:

ps aux --sort=-%mem | head -10

📥 ตรวจสอบการใช้ Disk I/O แบบสด ๆ:

iotop

📌 ต้องติดตั้งด้วย apt install iotop

📌 ใช้ตอนไหน?

🕵️‍♂️ เว็บโหลดช้า → ตรวจ CPU, RAM, I/O
📉 โหลดสูงผิดปกติ → ใช้ top / htop หาต้นเหตุ
🖥️ ต้องการกราฟสวย ๆ → ใช้ Netdata แสดงผลผ่าน Dashboard

🎯 สรุป

เริ่มจาก top → อัปเกรดเป็น htop → เพิ่ม Netdata เพื่อดูกราฟแบบละเอียด
ยิ่งคุณดู Load ได้แม่น คุณจะดูแล Server ได้มั่นใจขึ้น!

🐧 LinuxSEA – เรียนรู้ เติบโต และแบ่งปัน บนเส้นทางของโอเพ่นซอร์ส